vrijdag 29 april 2011

Jennifer Weiner - Good in bed



Een chicklitje, volgt het standaardpatroon: meisje is ongelukkig, krijgt problemen, het lijkt van kwaad tot erger met haar te gaan, maar in het laatste hoofdstuk komt het allemaal toch nog goed. Zeker niet onaardig, want
- het meisje, Cannie, is een 'larger woman', een zeer stevige tante dus, en niet het perfecte maatje 36 dat je maar al te vaak aantreft.
- haar ex-vriend schrijft in zijn column in een groot damesblad allemaal intieme dingen over hun seksleven, wat bij Cannie absoluut niet in goede aarde valt. En toch wil ze hem terug!
- ze wordt op een onverwachte en grappige manier vrienden met een extreem beroemd filmsterretje. Zij helpt Cannie op een onverwacht onzelfzuchtige manier.

Prima tussendoortje, maar omdat het mij zeer warm aanbevolen was, viel het me toch een beetje tegen.

Dieptepunt: de omslagillustratie, die een dun meisje met een kat laat zien. Cannie is dus dik en heeft een hond.

maandag 25 april 2011

Arthur Japin - Vaslav



Wat een tegenvaller! Met Vaslav levert Japin een nogal gewoon boek af, dat niets van de ontroerende schoonheid van Een schitterend gebrek heeft, of de spanning van De overgave.

Weer heeft Japin een historische figuur genomen om zijn roman rondom op te bouwen, gebaseerd op historische geschriften. Dit maal is het de Russische danser Vaslav Nijinski, die vlak na de Eerste Wereldoorlog zijn rentree zal maken tijdens een door zijn vrouw georganiseerde benefietvoorstelling. Die voorstelling verloopt dramatisch: halverwege haakt Nijinski af en zal de rest van zijn leven dansen noch spreken.

Vanuit het perspectief van drie personen in de directe omgeving van Nijinski wordt de aanloop naar deze voorstelling belicht. Als eerste is er zijn bediende Peter, die al maanden voor de voorstelling doorheeft dat het met mijnheer niet goed gaat. Maar niemand gelooft hem, zoals ze met z'n allen in de koortsachtig optimistische sfeer naar het optreden toeleven.
Ten tweede is daar het perspectief van Sergej Pavlovitsj Diaghilev, de man die Nijinski ontdekte en lange tijd zijn minnaar was. Tot Nijinski ervoor koos om te trouwen met Romola. Diaghilev probeert in de chaos die ontstaat vlak voor de voorstelling, stevig geholpen door de moeder van Romola, zijn relatie met Nijinski nieuw leven in te blazen.
Ten derde is daar Romola, de echtgenote. Vaak gezien als de reden van de ondergang van haar man, die hier evenwel wordt neergezet als de vrouw die hem juist in al zijn kwetsbaarheid beschermt en redt.

Er zit weinig spanning in het verhaal zelf, al komt dat niet door het gegeven, maar door de uitwerking van Japin. Daarnaast weet hij zijn personages niet echt tot leven te brengen. Het zijn meer karakters die in een toneelstuk vanuit de coulissen wat de zaal inslingeren dan personen waarmee je je als lezer kunt indentificeren. Saai zou ik het boek bijna kunnen noemen want het kostte me moeite Vaslav uit te lezen. Jammer.

donderdag 21 april 2011

Scarlett Thomas - Our tragic universe



Opnieuw heeft Scarlett Thomas een prachtroman afgeleverd, die ik zelfs nog beter vind dan The end of Mr. Y.

Het verhaal
Meg, als studente gebombardeerd tot schrijftalent, lukt het maar niet om haar debuutroman te schrijven. Al meer dan 10 jaar. Ze wil perse iets heel bijzonders schrijven. Steeds begint ze opnieuw, alle tekst die ze had opzij schuivend voor het jongste idee, en steeds kan ze niet aan haar eigen huizenhoge standaard voldoen.
Om zichzelf en haar vriend Christopher te onderhouden, schrijft ze daarom genrefictie. Onder de schuilnaam Zeb Ross is er van haar hand een hele serie boeken voor tieners verschenen. En daarnaast schrijft ze een soort Utopie-serie, Newtopia. Tot slot recenseert ze New Age-achtige boeken voor een krant.
Dit alles vormt geen vetpot. Meg wringt zich in alle bochten om de rekeningen te kunnen betalen, en in sommige maanden is zelfs amper voldoende geld in huis voor voedsel. Samen met Christopher en hond B. woont Meg in een vochtig huisje aan de Zuid-Engelse kust, want in de stad wonen is te duur en dit konden ze via een vriend krijgen. Christopher helpt ook niet echt, hij werkt als vrijwilliger bij een bouwproject en lijkt het allemaal wel best te vinden om een beetje op de bank te hangen als hij niet aan het klussen is. Het lijkt wel alsof hij niet doorheeft hoezeer Meg aan het sappelen is.
Meg is niet gelukkig met Christopher en niet zo lang geleden heeft ze een (veel oudere en bovendien al bezette) man ontmoet waartoe ze zich geweldig aangetrokken voelt. Zowel deze Rowan als zijzelf leven vooral in dienst van wat hun partners willen en nodig hebben.
Met andere woorden: hoogste tijd dat er hier wat gaat veranderen.
Als Meg een boek moet recenseren van Kelsey Newman, die, op een wetenschappelijke manier betoogt dat dit leven niet het enige is, maar dat er een moment in de tijd is (of is geweest) waarop alle energie gebruikt kan worden (is is gebruikt) om een nieuwe wereld te scheppen, waarin iedereen het eeuwige leven heeft, luidt dit een nieuwe fase van haar leven in.

According to Kelsey Newman, the universe, which always was a computer, will, for one moment - not even that - be so dense and have so much energy that it will be able to compute anything at all. So why not simply program it to simulate another universe, a new one that will never end, and in which everyone can live happily ever after?
En misschien is het punt waarop dit gebeurt, het Omega-punt, allang geweest, en leven we al in deze nieuwe wereld?
There is therefore an infinity-to-one chance that we are not living in a universe created by the Omega Point. It is mathematically impossible for us not te be.
Hierover merkt Meg op:
Living for ever would be like marrying yourself, with no possibility of a divorce.

Meg kraakt het boek in haar recensie tot de grond toe af, terwijl ze er eigenlijk behoorlijk door geïntrigeerd is. Door die recensie krijgt ze een vaste column in de krant, waarvoor ze allerlei zelfhulpboeken moet lezen en uit moet proberen. Dit levert hilarische experimenten op. Althans, hilarisch op het eerste gezicht. Want steeds gebeurt er iets, waardoor Meg als scepticus wel bijna moet gaan geloven in de kracht van het gedachte-experiment.

Elk goed verhaal bestaat uit drie delen: een probleem, een climax en een oplossing. Dit uitgangspunt gebruikt Meg in haar genrefictie-schrijfsels en brengt ze over op de deelnemers aan de schrijfworkshops die ze organiseert voor de uitgever van haar Zeb Ross-romans. Voor haar eigen debuutroman wil ze die narratieve structuur daarentegen perse niet gebruiken. Maar is dat niet de reden dat het niet lukt om de roman te voltooien? Ineens bedenkt Meg dat het leuk zou zijn haar notitieboekje te gebruiken als basisstructuur voor haar debuutroman (p. 107). En het grappige is dat je als Our tragic universe leest, je kan gaan geloven dat dit boek de uitwerking van dit specifieke idee is, ware het niet dat ook deze roman een probleem-, een climax- en een oplossingsdeel heeft. Misschien kan een goed verhaal inderdaad niet zonder?

Meg vraagt in een van haar experimenten aan de zee om hulp. Daarop spoelt er een fles met daarin een scheepje aan. Als ze er met Rowan over praat, zegt die:
"Hey, tell me - why do (...) people - including me - want scientific explanations for things? Isn't it more romantic and interesting if the universe has magically given you the ship for some reason?"
"No."
"Why?"
"I don't know. (...) Maybe because it's frightening and creepy that way."
"But why?"
"I don't know, exactly. But if the universe is somehow conscious, then everything about living in it is different. it takes free choice away from you somehow. I don't want to live in a universe with a fixed meaning, and the end of mystery. The universe should be unfathomable. You shouldn't be able to fix the meaning of the universe, just as you shouldn't be able to reduce Hamlet or Anna Karenina to a sentence or say what they 'really mean'. I want a tragic universe, not a nice rounded-off universe with a moral at the end."
En hiermee raakt Scarlett Thomas het hart van het boek: leven is niet als een roman, in een plot van drie delen te vertellen. Maar een goed verhaal is dat wel. Omdat een ander soort verhaal (in het boek de storyless stories genoemd) door ons (lezers in het Westen) niet gepruimd wordt.

Er zijn parallellen te trekken tussen The end of Mr. Y. en Our tragic universe. In beide romans kiest Thomas voor het perspectief van een jonge vrouw die aan de grond zit. Ook brengt een boek in beide romans een proces van verandering op gang dat het leven van niet alleen de jonge vrouw op z'n kop zet. Je zou kunnen zeggen dat beide boeken het gedachtenexperiment als centraal thema hebben, The end of Mr. Y. heel expliciet, en Our tragic universe impliciet. Maar wees niet bang, Our tragic universe is weer een origineel boek.

vrijdag 8 april 2011

Belinda Bauer - Dark Side



In Dark Side, de tweede roman van Belinda Bauer, keren we terug naar het dorpje Shipcott, enkele jaren na de ontknoping van Blacklands. Op een avond wordt een verlamde vrouw in haar bed om het leven gebracht door haar met een kussen te stikken. Jonas Holly, de dorpsagent, haalt er de Londense recherche bij. Marvel, de baas van dit Londense team, is een ongelofelijke chagrijn en een zuiplap (hij deed me een beetje denken aan Gene Hunt uit Life on Mars en Ashes to Ashes, maar dan minder grappig). Vanaf het eerste moment heeft hij de pik op Jonas. Een jong broekie die kennelijk zo ongetalenteerd is dat hij alleen dorpsagentje kan spelen, die hoef je niet serieus te nemen. Wat Marvel niet weet is dat Holly zijn professionele aspiraties opzij heeft gezet om voor zijn vrouw te zorgen, die getroffen is door MS en wiens gezondheid achteruit holt.
Niet alleen Marvel heeft de pik op Jonas: Jonas vindt briefjes waarin hij door de moordenaar voor gek wordt gezet: "Call yourself a politieman?" Als er meer dorpsgenoten aan de moordenaar ten prooi vallen, en Marvel geen stap verder lijkt te komen, gaat het boek in sneltreinvaart naar de ontknoping toe. Waarin we nog en passent een sterke aanwijzing krijgen van Steven Lamb, de hoofdpersoon uit Blacklands. Leuke vondst.

Als ik Blacklands niet eerst zou hebben gelezen, zou ik Dark Side waarschijnlijk meer gewaardeerd hebben. In Dark Side kiest Bauer voor het meer traditionele perspectief van de diverse politieagenten. En ook de plot is minder origineel, hoewel het laatste hoofdstukje veel goed maakt. Al met al een heerlijk leesbare politieroman. Maar geen superthriller zoals Blacklands.

maandag 4 april 2011

Eric Siblin - De cellosuites



Eric Siblin, journalist en in die hoedanigheid schrijver van recensies van popconcerten, raakt in het jaar 2000 (het 250e sterfjaar van Bach) min of meer toevallig verzeild bij een concert waarin de Cellosuites van Bach worden uitgevoerd. Hij is diep onder de indruk van deze muziek en besluit er een boek over te schrijven.

Bach schreef de zes suites waarschijnlijk rond 1725. Intrigerend is dat de muziek eeuwenlang verloren leek, tot een jonge Catalaanse cellist in 1890 er bij toeval op stuitte. Deze cellist, Pablo (Pau op z'n Catalaans) Casals, maakte er zijn signatuurwerk van.

Het boek van Siblin is onderverdeeld in zes delen, elk verwijzend naar een van de cellosuites. De delen zelf zijn weer onderverdeeld in hoofdstukken met de titels van de verschillende onderdelen van de suites. Zo is er de prelude, allemande, sarabande, gigue etc. In elke suite zijn de eerste hoofdstukken aan het leven en de werken van Bach gewijd, daarna enkele delen aan Pau Casals en het afsluitende hoofdstuk springt naar de moderne tijd. Daarin maken we kennis met hedendaagse vertolkers en uitvoeringen van het werk van Bach, waaronder uiteraard de cellosuites.

Het boek is een journalistiek geschreven weergave van de levens van de in zijn tijd ondergewaardeerde componist JS Bach en de politiek bevlogen Catalaanse cellist Pau Casals en is tegelijkertijd een verslag van het onderzoek van Siblin bij het schrijven ervan. Onderhoudend geschreven, de passie voor Bach straalt eraf: een aanwinst voor Bach-liefhebbers.

Maar geen vijf sterren omdat Siblin toch ook in de valkuil trapt van veel klassieke muziekliefhebbers: hij doet een oproep om de jeugd van tegenwoordig kennis te laten maken met Bach. Hiervoor moet volgens Siblin de vorm van klassieke muziekconcerten nodig op de schop. Die moeten gemoderniseerd worden, "als we tenminste willen dat jongere muziekliefhebbers ooit Bach samen met Bono, Beck en Björk op hun digitale playlists zullen zetten." (p.60). Drie dingen storen me daarbij: 1. alsof Bach in het soort mainstream-popmuziek dat mijn spruiten luisteren past, 2. alsof als je bepaalde muziek niet op je pak 'm beet 15e waardeert, je 'm dus nooit zult leren waarderen en 3. alsof het erg zou zijn als Bach niet meer beluisterd zou worden. Ja, ik persoonlijk zou het erg vinden, want ik ben dol op Bach, maar kom nou, alsof er niet meer prachtige muziek verloren gaat. En bovendien hoeft verloren niet voor eeuwig te zijn. Zie de vondst van Casals. Ik heb gezegd :-)